The End of Fear
Wie is er nog bang voor rood, geel en blauw? Vijftig jaar na Who’s Afraid of Red, Yellow, and Blue III stelt regisseur Barbara Visser via de levensloop van dit beroemde en befaamde kunstwerk opnieuw de vraag: wat is kunst, wanneer is kunst echt, wat is de waarde en wie bepaalt dat?
Uitzending:
woensdag 30 mei om 22:55 uur te zien op NPO 2
In The End of Fear wordt de bewogen geschiedenis van het schilderij Who’s Afraid of Red, Yellow and Blue III (1966/67) van Barnett Newman verteld vanuit de kunstenaar, de kunsthater, de media en de museumdirecteur. Zelden riep een kunstwerk zoveel vragen op en lokte het zoveel emoties uit. De zware aanslag op het werk door een bezoeker in 1986 werd gevolgd door een controversiële restauratie en rechtszaak. De ‘million dollar question’ blijft: zien we een origineel of een kopie?
Regisseur Barbara Visser, zelf beeldend kunstenaar, grijpt de vernieling van het schilderij aan voor lastige vragen over de positie van moderne kunst in de samenleving. “Newmans werk was voor mij emblematisch voor het nieuwe en de angst voor het nieuwe. Het is visueel een ontzettend simpel werk, maar in de film zie je hoe krankzinnig moeilijk het nog is om het werk fysiek na te maken. Je kunt zeggen: het is maar gewoon verf op een doek, maar tegelijkertijd symboliseert het alles waar mensen die kunst willen diskwalificeren zich tegen afzetten.” Parool 31 jan 2018
Over The End of Fear
The End of Fear is een filmisch essay over moderne kunst, via het perspectief van een cruciaal kunstwerk uit de late jaren zestig van de 20e eeuw, uit de collectie van het Stedelijk Museum Amsterdam: het schilderij Who’s Afraid of Red, Yellow and Blue III van Barnett Newman.
Voor veel mensen is dit werk een hoogtepunt in de geschiedenis van de moderne kunst. Daarnaast vertegenwoordigde het voor een groep mensen alles dat wat onbegrijpelijk was in de kunst, terwijl het voor andere mensen juist als symbool stond voor het hoogst haalbare in de kunst. Wat vast staat, is dat het veel mensen bezig heeft gehouden, onder meer door alle commotie rond de restauratie; een prisma waardoor onoplosbare vragen rond authenticiteit en identiteit, presentatie en representatie worden bekeken.
Vanaf het moment dat Edy de Wilde, toenmalig directeur van het Stedelijk Museum Amsterdam, het doek in 1969 aanschafte, tot op de dag van vandaag, is Who’s Afraid of Red, Yellow and Blue III een werk dat veel vragen, emoties en reacties oproept. Dit komt allereerst door de uitdagende vorm en provocatieve titel van het schilderij, en daarnaast door de moedwillige vernieling van het doek in 1986, het lange en ingrijpende restauratietraject dat daarop volgde, en de kritiek die daar weer over losbarstte, met alle gevolgen van dien.
Hoe jammerlijk de ‘aanslag’ van de verwarde dertiger G.J. van B. op dit kunstwerk ook is geweest, de discussie die de aanslag en restauratie veroorzaakte is ook nu, juist nu, los van alle commotie, buitengewoon waardevol. Omdat de vragen die daarbij gesteld zijn dit specifieke werk ontstijgen, en eigenlijk de grote vragen van iedereen rond moderne en hedendaagse kunst zijn: wanneer is iets kunst; wie bepaalt dat; wat betekent het; wat is de waarde van kunst en wat betekent het in economisch, artistiek en maatschappelijk opzicht?
The End of Fear ging in première op het International Film Festival Rotterdam en is geselecteerd voor CPH: DOX, Hot Docs, Docaviv, Docfest München en als openingsfilm voor Panorama Europe.
Regie Barbara Visser, geproduceerd door De Familie Film & TV in coproductie met VPRO. Deze productie is tot stand gekomen met steun van Nederlands Filmfonds, Mediafonds en Mondriaan Fonds.
