Recensie: Proces
Op zoek naar de reden van een zinloze dood
Rutger was op weg naar huis toen hij werd doodgeslagen. Een typisch geval van zinloos geweld. Zijn vrouw Karina probeert er iets ‘constructiefs’ mee te doen en geeft op scholen lezingen over dit soort gewelduitbarstingen, samen met de moordenaar van haar man. Wekelijks moet hij voor een volle klas vertellen wat er precies op die dag gebeurde, wat hij deed. Daarna rijden ze weer samen in de auto naar huis, alsof dat het normaalste is van de wereld.
Deze One Night Stand aflevering is in meerdere opzichten een proces. Het verwerkingsproces van de weduwe, het proces van dader Aron om weer iets van een leven op te bouwen en het proces dat zij hem aandoet, door hem elke week weer met zijn eigen daden te confronteren. Het lijkt bijna op een vorm van wraak. Als hij niet uit zijn woorden komt, hyperventilerend uit de klas rent, geeft dat haar een soort voldoening. Doet hij het goed, bewonderen mensen zijn moed om er zo open over te vertellen, dan is de lezing niet geslaagd.
De rest van Karina’s leven blijft jammer genoeg redelijk onderbelicht. Maar misschien is er ook niet veel meer te vertellen. Alles staat in het teken van haar bijna obsessieve lezingen. Zozeer dat ze op een gegeven moment de uitreiking van het zwemdiploma van haar zoontje mist. Het schijnt alsof de wereld doordraait, zonder haar. Pas op het einde wordt duidelijk waarom zij deze confrontatie nodig heeft, waar ze naar op zoek was.
Door het gebruik van een handheld camera doen de beelden vaak documentaireachtig aan. We volgen het dagelijkse leven van Aron, zo lijkt het. De vele close-ups werken desoriënterend, waardoor het verhaal een universeel karakter krijgt. Het had overal kunnen gebeuren, lijkt de regisseur te willen zeggen. Plaats en datum doen er niet toe. Waar het om gaat is de worsteling van de twee personages om weer grip op hun leven te krijgen. We zien ze dicht op de huid gefilmd, maar wat er in hen omgaat, daar krijgen we helaas niets van mee. Hierdoor blijft het vaak gissen naar beweegredenen en gevoelens in deze uitzonderlijke situatie.
Ondanks het gebrek aan uitleg en conversatie heeft de kijker in het begin al snel door dat Aron iets vreselijks heeft gedaan, maar regisseur Jenneke Boeijink weet het verhaal zo te vertellen dat je alsnog met hem meevoelt. Dit is tegelijkertijd het sterke punt van de film en het wrange aan het hele fenomeen van zinloos geweld. Aron is geen slechterik, maar een onzekere jongen die worstelt met zijn verleden. Geen veelpleger, geen typisch crimineeltje. Je ziet hoe één moment het leven van meerdere mensen voorgoed kan veranderen. Dat er geen reden achter zat, maakt dit eigenlijk alleen nog maar erger.
